„Nie będziesz nic posiadał i będziesz szczęśliwy”. Wyrażona przez Klausa Schwaba opinia, jest tezą w której wyraźnie rozbrzmiewa rozwinięta przez Karola Marksa i Fryderyka Engelsa krytyka własności prywatnej jako źródła wyzysku i nierówności społecznych. Kontrowersyjna wypowiedź Schwaba, jest próbą jest próbą promowania w przestrzeni globalnej marksistowskiej ideologii, która zmierza w kierunku pozbawienia ludzi prywatnej własności. Powtórzmy jeszcze raz: „Nie będziesz nic posiadał i będziesz szczęśliwy”. To nośne hasło rewolucji kulturowej stoi w oczywistej sprzeczności do prawa naturalnego.

Człowiek z natury predestynowany jest do posiadania. Papież Leon XIII w „rerum novarum” mówił wprost, że: „Prywatne posiadanie dóbr materialnych jest naturalnym prawem człowieka”. Klaus Schab rozmiłowany w Karolu Marksie, czyniąc nacisk na międzynarodowe instytucje przekonuje, że czwarta rewolucja przemysłowa powinna przenieść większość swoich decyzji z gestii ludzi do kompetencji maszyn. Taki stan rzeczy  sprzyja zatarciu granicy między tym, co biologiczne, a tym, co cyfrowe. Zastanawialiście się nad tym, jakie mogą być konsekwencje takiej transformacji?

Krytyka hasła „Nie będziesz nic posiadał i będziesz szczęśliwy” często dotyczy obaw ograniczenia podstawowych praw człowieka oraz wpływu, jaki ten model miałby wpływać na wolność, prywatność i odpowiedzialność jednostek. W tej materii warto zwrócić uwagę na pięć aspektów: ograniczenie prawa do własności, zależności od systemu i utraty prywatności, zubożenie wartości kulturowych i tożsamości, technokracja i kontrola społeczna, dystopijna wizja przyszłości.

1. Ograniczenie prawa do własności – Prawo do posiadania prywatnych dóbr materialnych jest fundamentalnym elementem wolności jednostki i nieodłączną częścią prawa naturalnego, o czym przypominał już Leon XIII. Prywatna własność umożliwia jednostce niezależność i zabezpieczenie. Bez niej wiele osób obawia się, że ludzie staną się bardziej zależni od struktur zewnętrznych, takich jak państwo czy korporacje, co ograniczy ich osobistą wolność i możliwości decydowania o własnym życiu.
2. Zależność od systemu i utrata prywatności – W modelu promującym brak własności kluczową rolę odgrywają technologie kontrolujące dostęp do zasobów, które stają się częścią cyfrowo zintegrowanego ekosystemu. Oznacza to większy nadzór nad prywatnymi wyborami, nawykami konsumpcyjnymi, a także zależność od korporacji i instytucji, które mogłyby regulować lub ograniczać dostęp do zasobów według własnych zasad. Taka zależność może doprowadzić do stopniowego zacierania granic między sferą prywatną a kontrolą publiczną.
3. Zubożenie wartości kulturowych i tożsamości – Prywatna własność jest nośnikiem tradycji, rodzinnych historii i wartości kulturowych. Krytycy obawiają się, że życie „bez własności” prowadziłoby do wyobcowania i zaniknięcia tożsamości związanej z posiadaniem dóbr, które ludzie mogą przekazywać kolejnym pokoleniom. Utrata możliwości budowania indywidualnych historii i dążenia do osobistych celów, takich jak zakup domu czy posiadanie ziemi, może wpływać na poczucie sensu życia i motywację jednostek.
4. Technokracja i kontrola społeczna – Czwarta rewolucja przemysłowa, oparta na integracji technologii w życie codzienne, niesie ze sobą ryzyko, że kluczowe decyzje przejdą z rąk ludzi w gestię maszyn i algorytmów. Technokracja, którą krytycy wiążą z wizją Schwaba, zakłada, że społeczeństwo ma być kontrolowane przez inteligentne systemy i organizacje finansowane przez korporacje i NGO-s. Zdaniem sceptyków może to prowadzić do ograniczenia demokracji, w której jednostki mają coraz mniej do powiedzenia, a ich wybory są kontrolowane przez technologie.
5. Dystopijna wizja przyszłości – Wizja „świata bez własności” jest często uznawana za utopię, która w praktyce mogłaby przekształcić się w dystopię. Obawy te znajdują uzasadnienie w analizach raportów Klubu Rzymskiego, gdzie człowiek jest postrzegany jako zagrożenie dla środowiska i zasobów. Dla wielu jest to przestroga przed próbą nadmiernego ingerowania w naturalny porządek i równowagę między wolnością jednostki a globalną kontrolą.

Marksistowska ideologia „braku własności” prowadzi do społeczeństwa na skraj ubezwłasnowolnienia i alienacji. Taka społeczność nie jest ani wolna, ani szczęśliwa. Staje się nie tylko zależna od globalnego lobby, ale jest również prze nie permanentnie kontrolowana i pozbawiona autonomii oraz tradycyjnych wartości.

Na koniec pozostaje mi zaprosić Państwa na podcast, który w mojej opinii, rzuca światło na niezwykle kontrowersyjną wizję przyszłości przedstawioną przez Klausa Schwaba. Z niniejszej wizji wyłania założyciel Europejskiego Forum Zarządzania w Davos, który chce nas nie tylko pozbawić własności prywatnej, ale mówiąc wprost – oSCHWABić.

Klaus Schwab w swojej koncepcji „Wielkiego Resetu” namawiał do przekształcenia obecnych struktur gospodarczych i społecznych. Jego niezwykle kontrowersyjne hasło: „Nie będziesz nic posiadał i będziesz szczęśliwy”, postuluje zniesienie własności prywatnej. Jego koncepcja sugerują znaczące zmiany w tradycyjnym rozumieniu własności. Również Karol Marks, bezpardonowo krytykował własność prywatną i środki produkcji. W tych dwóch przestrzeniach widział źródło wyzysku i nierówności społecznych. Dlatego postulował zniesienie ich na rzecz wspólnej własności, co w ostatecznym rozrachunku miało doprowadzić do zaistnienia bezklasowego społeczeństwa.

Zarówno Schwab, jak i Marks poruszają kwestie związane z własnością prywatną, jednak ich podejście do tematu różni się w kontekście celów i metod. Schwab koncentruje się na adaptacji systemów gospodarczych w kontekście współczesnych wyzwań technologicznych i społecznych. Natomiast Marks dążył do rewolucyjnej zmiany struktury własności w celu całkowitego zniesienia klas społecznych. Warto zwrócić uwagę na to, że interpretacje i implementacje tych idei różnią sięod siebie, to jednak ich rzeczywisty wpływ zależny jest od kontekstu politycznego i społecznego. Klaus Schwab, „To, co Schwaba i Marka różni, to sympatia i antypatia do zantagonizowanych grup: gdy Karol Marks sympatyzował całym sercem z proletariatem, to Klaus Schwab jednoznacznie jest po stronie garstki kapitalistów. Nie tyle jest po ich stronie, co jest nawet nadwornym ideologiem ich „interesów klasowych”, twierdzi politolog, historyk idei, publicysta oraz profesor nauk społecznych Adam Wielomski.

Obydwaj panowie zgodnie jednak prognozują zbliżanie się momentu, całkowitego znikania klasy średniej. Naprzeciw siebie, w ostatecznym rozrachunku stanąć ma klasa posiadaczy wszystkiego i ludzi pozbawionych finansów. Obydwaj zdają sobie też sprawę, że będzie to moment kluczowy dla historii: albo masy się zbuntują, albo zostaną zubożone a własność zostanie skupiona w rękach globalnej elity. „Błąd Marksa polegał na braku cierpliwości: wbrew temu co sam pisał, że rewolucja dokona się dopiero po objęciu przez rynek całego świata, czekał na rewolucję pod koniec XIX wieku i chyba wierzył, że jeszcze jej dożyje, a Lenin dokonał jej w kraju… rolniczym i przedkapitalistycznym, czyli w carskiej Rosji”.

Na koniec zapraszam Państwa na cyfrowe spotkanie, które mam nadzieję rzuca nieco światła na kontrowersyjną i utopijną wizję przyszłości przedstawioną nam przez Klausa Schwaba. Ważne w tym miejscu jest postawienie pytania o to, czy świat bez własności rzeczywiście uczyni nas szczęśliwymi? A może warto dopytać o to, jakie konsekwencje mogą wyniknąć z Czwartej Rewolucji Przemysłowej, która przenosi kompetencje ludzkie na maszyny, zacierając jednocześnie granicę między tym, co biologiczne, a tym, co cyfrowe?

W podcaście przyjglądam się globalnym zmianom, wpływowi technokracji oraz roli korporacji i NGO-s na kształtowanie społeczeństwa przyszłości. Odkryj, jak te idee wpływają na nasze życie i zadaj sobie pytanie: Czy wizja świata bez prywatnej własności to utopia czy zagrożenie?